1. Bosh sahifa
2. Yangiliklar

Коррупция – мамлакат тараққиётига тўсиқ бўладиган иллат

×

Коррупция дунё миқёсида ҳал этилиши лозим бўлган глобал муаммолардан биридир. Ушбу иллат ҳар қандай давлат ва жамиятнинг сиёсий–иқтисодий ривожланишига жиддий путур етказади, инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг поймол бўлишига олиб келади. Шу боис унга қарши кураш халқаро аҳамият касб этиб, жаҳон сиёсатининг муҳим масалалари қаторидан жой олган.

Ҳозирги даврда коррупция кўпгина давлатларнинг иқтисодий ва сиёсий салоҳиятига ўзининг салбий таъсирини кўрсатиб бера олди.Унга қарши курашиш мунтазам  равишда амалга оширилиши зарур бўлган долзарб вазифалардан бирига айланди.

Шулардан келиб чиқиб, 2017 йил 3 январь куни Ўзбекистон Республикасининг “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги Қонуни қабул қилиниб коррупцияга қарши курашишнинг ҳуқуқий механизми яратилди. Унинг асосий мақсади коррупцияга  қарши кураш соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборатдир.

Ўзбекистон Республикасининг “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида” ги Қонуни 3-моддасида асосий тушунчалар берилган бўлиб, унда коррупцияга оид ҳуқуқбузарлик ва манфаатлар тўқнашувига доир тушунчаларга таъриф берилган, яъни коррупция-шахснинг ўз мансаб ёки хизмат мавқеидан шахсий  манфаатларини кўзлаб моддий ёки номоддий наф олиш мақсадида қонунга хилоф равишда фойдаланиши, худди шунингдек бундай нафни қонунга хилоф равишда тақдим этишидир. Мазкур қонун ўз навбатида фуқароларга коррупцияга оид ҳуқуқбузарликнинг нима эканлиги ва уларнинг салбий иллатлари ҳақида маълумот беради.

Дарҳақиқат коррупция ҳар қандай жамиятнинг иқтисодий, ижтимоий, маънавий ҳаётига хавф соладиган, қолаверса, мамлакат тараққиётига тўсиқ бўладиган иллатдир.

Мустақилликнинг дастлабки кунларидан бошлаб мамлакатимизда ҳуқуқий демократик давлат ва кучли фуқаролик жамияти барпо этишнинг умумий стратегиясини амалга ошириш доирасида қонун устуворлигини таъминлаш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш, суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ қилиш ва бунда коррупция жиноятига қарши курашиши юзасидан қатор чора-табдирлар амалга ошириб келинмоқда. Мамлакатимизда олиб борилаётган туб ислоҳотлар шароитида давлат қурилиши ва ҳуқуқий сиёсатнинг мазмун ва моҳиятини аниқлаштириши, унинг мақсад ва вазифаларини ислоҳотларнинг бугунги  тараққиёт асосида шакллантириб бориш, инсон манфаатларини таъминлашнинг стратегик жиҳатдан янги воситалар билан бир қаторда, ҳам тактик хусусиятга эга бўлган янги усулларини қўллаш, шахс ҳамда жамият манфаатларини янада самаралироқ ҳимоя қилиш, коррупциянинг олдини олишнинг ҳуқуқий механизмларини такомиллаштириш эҳтиёжи вужудга келиши билан белгиланади.

Мухтарам Президентимиз Шавкат Миромонович Мирзиёев Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қўшма мажлисидаги” Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз” мавзуидаги маърузасида” Жамиятимизда  коррупция, турли жиноятларни содир этиш ва бошқа ҳуқуқбузарлик ҳолатларига қарши курашиш, уларга йўл қўймаслик, жиноятга жазо, албатта, муқаррар экани тўғрисидаги қонун талабларини  амалда таъминлаш бўйича қатъий чоралар кўришимиз зарур”, деб бежиз таъкидламади. Қонуннинг 5-моддасида эса коррупцияга қарши курашиши соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари кўрсатиб  ўтилган бўлиб, улар аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юклаштириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш, давлат ва жамият ҳаётининг барча соҳаларида коррупциянинг олдини олишга доир чора- тадбирларни амалга ошириш, коррупцияга оид ҳуқуқбузарликларни ўз вақтида аниқлаш, уларга чек қўйиш, уларнинг оқибатларини, унга имкон берувчи сабаблар ва шарт-шароитларни бартараф этиш, коррупцияга оид ҳуқуқбузарликларни содир этганлик учун жавобгарликларни бартараф  этиш, ҳуқуқбузарликларни содир этганлик учун жавобгарликнинг муқаррарлиги принципини таъминлашдан иборатдир.   

Ўзбекистон Республикаси  Президенти Ш.М. Мирзиёевнинг 2020 йил 29 июндаги ПФ-6013-сонли “Ўзбекистон Республикасида” Коррупцияга қарши курашиши тизимини такомиллаштири бўйича қўшимча чора-табирлар тўғрисида”ги Фармони қабул қилиниб, мазкур Фармон асосидаКоррупцияни олдини олиш ва унга қарши курашиш соҳасидаги давлат сиёсатини, шунингдек, коррупцияга оида ҳуқуқбузарликларнинг тизимли сабаб ва шарт-шароитларини  бартараф   этиш ҳамда коррупцияга қарши курашиши чораларининг самарадорлигини оширишга қаратилган давлат ва бошқа дастурларни шакллантириш ва амалга  ошириш мақсадида  коррупцияга қарши кураш Агентлиги ташкил этилди.

Фармон билан,Агентликка Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилотининг Шарқий Европа   ва  Марказий Осиё мамлакатлари учун коррупцияга қарши курашиш бўйича тармоғининг Истамбул ҳаракатлар дастури доирасидаги ишлар ҳамда ишлаб чиқилган тавсияларнинг амалга оширилишининг таъминлаш БМТнинг Коррупцияга қарши конвенцияси ва Ўзбекистон Республикасининг коррупция қарши курашиши соҳасидаги бошқа халқаро шартномалари қоидаларининг бажарилиши билан боғлиқ  чора-тадбирларни амалга ошириш ҳамда ушбу йўналишдаги фаолиятини мувофиқлаштириш бўйича Ўзбекистон Республикаси миллий координатори вазифа ва ваколатлари, шунингдек фуқаролик жамияти институтлари билан биргаликда ҳудудудлар, иқтисодиёт тармоқлари ва бошқа соҳалар кесимида коррупциянинг даражасини баҳоловчи миллий индекс тузишни ташкиллаштириш юклатилди.

Мамлакатимизда коррупцияни олдини олишга қаратилган чора- тадбирлар  амалга оширилаётган бўлсада, ҳуқуқни қўллаш амалиётида мансабдор шахсларнинг коррупция билан боғлик жиноятларни содир этаётганлик ҳолатлари ҳали ҳамон учрамоқда. Шундай экан, ўзимизга хулоса қилишимиз, келажакни коррупциясиз биргаликда қуришимиз, бунинг учун аввало ўзимизни ўзимиз тарбия қилишмиз, коррупциянинг ҳар қандай кўринишини бартараф қилиш учун биргаликда курашишимиз зарурдир. Қабул қилинган Қонун эса давлат ва жамият тараққиётига салбий таъсир этувчи мазкур иллатга қарши курашнинг ҳуқуқий механизими сифатида хизмат қилади.

М.Мусаханова 

Фуқаролик ишлари бўйича Ўзбекистон туманлараро судининг судяси